Yatağa bağımlı (immobile) hasta bakımı, hem profesyonellik hem de yoğun sabır ve şefkat gerektiren bir süreçtir. Uzun süre hareketsiz kalmak; bası yaraları, kas erimesi, solunum sorunları gibi pek çok riski beraberinde getirir. Bu nedenle bakımın amacı yalnızca hastayı hayatta tutmak değil; aynı zamanda konforunu sağlamak, komplikasyonları önlemek ve yaşam kalitesini artırmaktır.

1. Günlük Hijyen ve Temizlik

• Vücut bakımı: Günlük olarak cilt temizliği yapılmalı, nemlendirici kremlerle cildin kuruması önlenmelidir.

• Alt temizliği: İdrar veya dışkı kontrolü olmayan hastalarda düzenli alt bakımı çok önemlidir. Aksi halde cilt tahrişi ve enfeksiyonlar gelişebilir.

• Yatak ve çarşaf değişimi: Haftada birkaç kez veya gerektiğinde daha sık yapılmalıdır.

2. Beslenme ve Sıvı Desteği

• Dengeli beslenme: Doktor desteğiyle hastanın ihtiyaçlarına uygun (ör. diyabetik, düşük tuzlu, yüksek proteinli) bir beslenme programı uygulanmalıdır.

• Yutma güçlüğü: Püre, sıvı ya da özel kıvam verici ürünlerle beslenme düzenlenebilir.

• Yeterli sıvı alımı: Susuzluk bası yaraları ve idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabileceği için düzenli sıvı desteği sağlanmalıdır.

3. Bası Yarası Önleme

• Pozisyon değişikliği: Hastanın en az 2 saatte bir sağa, sola veya sırt üstü çevrilmesi gerekir.

• Destek ekipmanları: Hava yatakları, topuk koruyucular ve özel minderler kullanılabilir.

• Cilt kontrolü: Kızarıklık veya hassasiyet görülen bölgeler erken dönemde korunmalıdır.

4. Hareket ve Egzersiz

• Pasif egzersizler: Hemşire veya fizyoterapist tarafından eklemlerin hareket ettirilmesi kas erimesini ve eklem sertleşmesini önler.

• Solunum egzersizleri: Akciğer kapasitesini korumak ve enfeksiyon riskini azaltmak için önerilir.

5. Tıbbi Takip ve İlaç Yönetimi

• Düzenli vital bulgu kontrolü (tansiyon, nabız, ateş, solunum) yapılmalıdır.

• İlaçlar doktorun önerdiği saatlerde ve dozlarda verilmelidir.

• Kronik hastalıklar (şeker, kalp, böbrek hastalıkları) için yakın takip gerekir.

6. Psikososyal Destek

• Yatağa bağımlı hastalar genellikle yalnızlık ve çaresizlik duygusu yaşar. Bu nedenle sık sık sohbet edilmeli, duygularını ifade etmelerine fırsat tanınmalıdır.

• Aile ziyaretleri, müzik dinletileri veya kitap okuma etkinlikleri moral kaynağı olabilir.

• Manevi destek de hastanın huzurunu artırır.